Een eetbare tuin op 3 manieren
Het (voor)zaaiseizoen is weer begonnen! Je hoeft gelukkig geen grote tuin te hebben om eetbare soorten te kweken. Zelfs op een balkon kun je kruiden en kleine (klim)groenten kweken. Als je het groter aan wilt pakken dan kun je natuurlijk een volkstuin huren. Op deze pagina lees je hoe je een vierkante meter tuin, een eetbare stadstuin en een grotere moestuin aan kunt leggen. Op onze Pinterest-pagina vind je nog meer inspiratie!
1. Vierkante meter tuin
Wil je op een eenvoudige manier groenten en kruiden kweken, maar heb je weinig tijd of ruimte? Dan is de vierkante meter moestuin een goede optie. Deze optie is ook erg leuk voor kinderen. Je kunt het frame kant-en-klaar kopen bij bijvoorbeeld Intratuin of Hornbach. Je kunt er ook zelf een maken. Vierkante meter moestuintjes geven een hoge opbrengst, zijn eenvoudig te onderhouden en zijn zelfs geschikt voor op balkons. Voordat je gaat zaaien of planten, is het belangrijk dat je goede (biologische) grond aan de bakken toevoegt. Lees hier meer over het opbouwen van grondlagen.
Het is het goedkoopste om je planten te zaaien. Wil je sneller oogst? Dan kun je natuurlijk ook plantjes in de vierkante meter tuin zetten. Zaaien kan vaak vanaf april. Kijk op de verpakking wat de beste zaaitijd, -afstand en -diepte is. Begin als beginnend moestuinierder met makkelijke groenten als radijs, tuinkers, bonen, rode biet, snijbiet, pluksla, sjalotjes en knoflook. Door een verticaal klimrek neer te zetten maak je optimaal gebruik van de ruimte. Tomatenplanten, bonen en Oost-Indische kers zijn voorbeelden van groenten die tegen het rek op kunnen groeien. Zorg dat de grootste planten het noordelijkst staan, zodat de andere planten niet in de schaduw staan.
2. Eetbare stadstuin
In een stadstuin kun je gemakkelijk eetbare soorten telen zonder dat de tuin zijn sierwaarde verliest. Er zijn namelijk veel (vaste) plantsoorten die goed in Nederland groeien, mooi én eetbaar zijn. Daarnaast is het zowel mooi als gunstig om bloemen in je eetbare stadstuin te zetten. Bloemen trekken namelijk nuttige insecten aan die je eetbare planten bestuiven.
Om een grote opbrengst op een klein stuk grond te krijgen kun je gebruik maken van permacultuur principes. Permacultuur bootst de natuur na door soorten bij elkaar te zetten die elkaar ondersteunen. Er wordt met name voor vaste eetbare planten gekozen, zodat je niet ieder jaar opnieuw begint. Daarnaast wordt er binnen permacultuur in verschillende (hoogte)lagen gewerkt. Op deze manier kun je op een klein stukje grond veel eetbare soorten telen. Zo kun je bijvoorbeeld een fruitboom planten met daaronder in de kruidlaag verschillende soorten kruiden, sla en eetbare bloemen kweken.
Permacultuurkenner Vera Greutink geeft in haar boeken en op haar website tuinsmakelijk.nl veel voorbeelden van soorten die goed samen gaan en gemakkelijk in Nederland te telen zijn. Ze heeft ook een plantenlijst opgesteld van haar eigen eetbare bostuin. In dit filmpje laat ze deze tuin van 55m2 zien.
In een kleine tuin kun je naast het gebruik maken van planten in meerdere lagen ook verticaal eetbare soorten kweken. Tegen een klimrek kun je bijvoorbeeld tomaten, bonen en klimmende pompoen- en courgettesoorten laten groeien. Zo krijg je op een klein stukje grond toch een grote opbrengst. Je kunt ook eetbare soorten als haag gebruiken. Denk hierbij aan de olijfwilg, gele kornoelje, Japanse bottelroos of eenstijlige meidoorn. Ook kun je eetbare soorten als aardbeien kweken in (hang)potten. In grotere potten en teilen kun je verschillende groenten en kruiden kweken. Ook groenten die normaal in en warmer klimaat leven (zoals paprika’s, pepers en aubergines) groeien in Nederland vaak beter in terracotta potten dan in de volle grond.
3. Moestuin
Heb je meer ruimte? Dan kun je een groter plan maken. Het is belangrijk te zorgen voor een gezonde bodem. De meeste groenten doen het het best in een vochtige, goed doorlatende bodem. Mulchen (een laag organisch materiaal op de bodem leggen) en niet spitten zorgt voor een gezond en rijk bodemleven. Door te mulchen hoef je geen mest toe te voegen. Het gebruiken van de permacultuur principes zorgt ervoor dat je opbrengst elk jaar groter wordt, terwijl je minder werk hebt aan onderhoud.
Door zo veel mogelijk vaste eetbare soorten te kiezen hoef je niet elk jaar opnieuw te zaaien. Door planten te kiezen die elkaar ondersteunen zorg je dat ziektes en plagen weinig kans krijgen. Hier vind je enkele voorbeelden van combinatieteelt. Je kunt het moestuinseizoen verlengen door een kas te plaatsen, voor te zaaien en je oogst in te maken. Op tuinsmakelijk.nl vind je veel informatie over het aanleggen van een permacultuurmoestuin. Er is ook een Tuin Smakelijk Youtube-kanaal met veel informatie.
Makkelijke moestuinplanten: courgette, stambonen, wortelen, rode bieten, rucola, sla, snijbiet, lente-ui, basilicum, peterselie, radijs, bieslook. Munt kun je beter in potten kweken (als je niet je hele tuin vol wilt hebben).
Permacultuur (vaste planten): aardperen, zuring, brave hendrik, zeekool, palmkool, artisjok, snijbiet, kiwibes, salie, rozemarijn, venkel, appelboom, jostabes, daslook en meer.
Als je een volkstuin huurt of in je wijk een buurtmoestuin aan wilt leggen dan heeft dit tevens een belangrijke sociale functie. Mensen komen bij elkaar en kinderen leren waar hun voedsel vandaan komt. Wil je een buurt(moes)tuin bij jou in de wijk beginnen? Kijk dan op onze Buurt(moes)tuin-pagina voor meer informatie.