Groene schoolpleinen
Groene schoolpleinen zorgen voor veel speelplezier. Het is een gezonde speelomgeving voor kinderen, maar levert ook een positieve bijdrage aan de biodiversiteit en aan klimaatadaptatie. Op deze pagina lees je wat de verdere voordelen van groene schoolpleinen zijn en waar je rekening mee moet houden bij de aanleg en het onderhoud. Onderaan de pagina staan bronnen voor meer informatie, subsidies en hulp. Voor persoonlijke hulp kun je contact opnemen met Natuurcentrum Arnhem.
Voordelen van een groen schoolplein
Voor kinderen
Groene schoolpleinen worden leuker, mooier en prettiger gevonden. Ze dragen bij aan het welzijn van de leerlingen, er wordt minder gepest en er worden makkelijker vrienden gemaakt. Er zijn daarnaast meer mogelijkheden voor (natuur)educatie, leerlingen zijn geconcentreerder, rustiger, bewegen meer, zijn meer in contact met de natuur en hebben een uitdagendere speelomgeving. Op een groen schoolplein zijn er tal van mogelijkheden voor klimmen, verstoppen enzovoort. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat kinderen het prettig vinden om op een speelplek het overzicht te kunnen hebben. Een verhoging zoals een heuvel kan daarom niet ontbreken op een groen schoolplein. Kinderen willen ook een stimulerende speelomgeving waar dieren als vlinders, vogels en kikkers te zien zijn. Ook een rustplek zoals een trap of houten bankjes om op te zitten zijn belangrijk. Vooral voor oudere kinderen die graag met hun vrienden bijpraten.
Hugo de Grootschool © Marja Wennemers
Klimaatadaptatie & biodiversiteit
Planten en waterdoorlatende verharding zorgen voor het opnemen van regenwater. Door groene schoolpleinen is er dus minder wateroverlast rondom de school. Kijk welke maatregelen er nog meer zijn voor het opvangen en vasthouden van regenwater. Planten zorgen daarnaast voor verkoeling op warme dagen. Onder een boom ligt de temperatuur op een zomerse dag zelfs zo’n 15 graden lager. Tegels houden daarentegen warmte vast. Maar een groen schoolplein is niet alleen goed voor mensen en planten. Ook insecten en andere dieren komen hierop af. Vogels, bijen en vlinders vinden voedsel en beschutting in een groene omgeving. Door zo veel mogelijk verschillende plantsoorten op het schoolplein aan te planten worden veel verschillende dieren een handje geholpen.
Aan de slag!
Planning
Natuurcentrum Arnhem heeft veel ervaring met het ontwerpen van groene schoolpleinen. Ook kunnen zij advies geven over subsidie. Het is belangrijk om vanaf het begin van het traject alle betrokken partijen (zoals ouders en leraren) te informeren en betrekken. Je kunt de kinderen betrekken door bijvoorbeeld een ontwerpwedstrijd te organiseren. De beste ontwerpen kunnen dan aan de ouders gepresenteerd worden. Het is ook belangrijk om omwonenden van de school te informeren. Zorg dat er één aanspreekpunt is voor vragen over het groene schoolplein. Als er beperkte tijd en beperkt budget is, kan het schoolplein ook in fases worden vergroend. Vraag een lokale tuinontwerper om een plan en offerte te maken. Maak ook een plan voor het onderhouden van het groene schoolplein en maak hier zo snel mogelijk afspraken over. De grootste vrijwilligersactie van Nederland NLdoet stimuleert mensen om een dagje de handen uit de mouwen te steken. Dit biedt de mogelijkheid om vrijwilligers aan te trekken voor het aanleggen en onderhouden van het groene schoolplein.
Het ontwerp
Wees realistisch. Hoeveel budget is er beschikbaar? Past dit bij de wensen? Maak een onderscheid tussen primaire wensen (wat er per se moet komen) en secundaire wensen (wat een leuke toevoeging zou zijn, maar niet noodzakelijk). Hoeveel ruimte is er beschikbaar? Kunnen alle ideeën hierin op een goede manier uitgevoerd worden? Denk ook creatief over de inrichting rondom bestaande elementen. Misschien kunnen hekken rondom de fietsenstalling tot klimrekken voor kinderen en klimplanten worden omgetoverd? Denk out-of-the-box. Houd in het ontwerp ook rekening met de ligging van het plein, de grondsoort en afwatering.
Hugo de Grootschool © Marja Wennemers
De uitgebreide Inspiratiemap Groene schoolpleinen, met 30 mooie A3 fotocollages over 15 thema’s, ontwikkeld door Springzaad, geeft veel voorbeelden voor de inrichting van een groen schoolplein. Bij Natuurcentrum Arnhem is de Inspiratiemap te leen. Stouthout maakt natuurspeelplaatsen van boomstronken en ander natuurlijk materiaal. Laat je ook inspireren door goede voorbeelden uit de omgeving, zoals de Hugo de Grootschool in het Spijkerkwartier. Naast een groene speelruimte kan er ook ruimte voor eetbaar groen worden ingericht. Er kunnen bijvoorbeeld fruitbomen- en struiken en een moestuin worden aangelegd. Zo eten de kinderen gezonder en leren ze over (de herkomst van) gezonde voeding.
Subsidie
Subsidie groenblauwe initiatieven. Op deze subsidie kun je aanspraak maken als je bijvoorbeeld een groen dak of een geveltuin aanlegt of je hemelwater afkoppelt. Kinderdagverblijven met een wens tot vergroenen kunnen daarnaast gebruik maken van de Milieu-investeringsaftrek (MIA) en de Willekeurige Afschrijving Milieu-Investeringen (VAMIL). Op onze bedrijvenpagina lees je hier meer over. Voor moestuinieren op schoolpleinen en bij kinderdagverblijven is er een subsidie beschikbaar van Jong Leren Eten. Per school kan maximaal € 2.000,- aangevraagd worden (voor een kinderdagverblijf is dat maximaal € 550,-). Aanvragen kan via www.mijngezondeschool.nl. De subsidie is onder andere te besteden aan het aanleggen van een moestuin en aan moestuinmaterialen en -lespakketten van IVN.
Meer informatie
Dit stappenplan met tien stappen en dit werkboek helpen je op weg. Geert Koning van Natuurcentrum Arnhem kan je verder advies geven over groene schoolpleinen en de financiering hiervan: geert.koning@natuurcentrumarnhem.nl of 06 4070 8138.
