De Strategie Klimaatadaptatie van gemeente Arnhem is vastgesteld! En nu?
In 2020 publiceerde gemeente Arnhem de Strategie Klimaatadaptatie Arnhem 2020-2030. De mate waarin de gemeente bezig is met het maken van plannen voor het klimaatbestendig maken van de stad zijn erg vooruitstrevend. Zo vooruitstrevend zelfs dat de ideeën wereldnieuws werden! Deze week is de strategie vastgesteld door de gemeenteraad. Nu kunnen moeten we dus aan de slag!
Waarom is deze strategie belangrijk?
Het klimaat verandert. We hebben te maken met hetere zomers, langdurige droogte en extremere buien. In het heuvelachtige Arnhem-Noord is er steeds vaker wateroverlast door al het regenwater dat tijdens een hoosbui naar de lagergelegen stadsdelen stroomt. Daarnaast is er in noord vooral zandgrond, waardoor er sneller sprake is van droogte. Droogte is bijzonder slecht voor de natuur en kan verzakking van huizen en infrastructuur tot gevolg hebben. In Arnhem-Zuid vormt hoog water vooral een risico. Wateroverlast kan veel schade aan wegen en huizen veroorzaken. De toenemende hitte zorgt er daarnaast voor dat we slechter slapen en minder productief zijn en het kan zelfs gevaarlijk zijn voor ouderen en mensen met een zwakkere gezondheid. Het is dus zaak dat we ons aanpassen aan het veranderende klimaat.
Wateroverlast in Klarendal © Bert Roete
Algemene plannen:
- De ambitie van gemeente Arnhem is om tot 2030 10% minder verharding binnen het bebouwde deel van de stad te hebben. Dit geldt ook voor hoofdinfrastructuur zoals wegen. De verharding wordt vervangen door groen voor verkoeling, wateropvang, meer biodiversiteit en een prettige leefomgeving. Een onderdeel van deze plannen is het Bomenplan met de ambitie om meer bomen te planten en te beschermen. We zijn bezig om een wijkgerichte aanpak op te stellen. We willen in het voorjaar met de eerste onttegel-acties beginnen.
- De gemeente heeft de Subsidieregeling Klimaatadaptatie in het leven geroepen. Dus wil jij een regenton aansluiten, een groen dak aanleggen, tegels vervangen door groen of andere klimaatbestendige maatregelen nemen? Dan kun je hier aanspraak op maken. De subsidieregeling bestaat nu enkele maanden en er is in deze tijd al meer dan 3.000m2 aan groene daken aangelegd! De gemeente gaat verder onderzoek doen naar het inzetten van financiële prikkels voor particulieren en bedrijven om klimaatadaptieve maatregelen te nemen.
- Klimaatadaptatie wordt een vast onderdeel van de gemeentelijke randvoorwaarden voor gebieds- en vastgoedontwikkeling. Er zullen voortaan klimaattoetsen uitgevoerd worden om de gevolgen voor hitte, droogte en waterveiligheid te bepalen. In de openbare ruimte zal alleen dat verhard worden wat echt noodzakelijk is.
Buurtmoestuin Vredenburg: bewoners hebben stoeptegels verwijderd en vervangen door groen en moestuinbakken © Marleen Michels
Waterbestendige maatregelen:
- Regenwater dat in hogergelegen (bron)gebieden valt gaat zo veel mogelijk lokaal de grond in. Regenwater dat niet lokaal de bodem in kan zakken wordt vertraagd weggevoerd richting groen en parken, zodat de lagergelegen (put)gebieden zoals het Spijkerkwartier en Molenbeke minder last hebben van wateroverlast.
- De Rijnkade voldoet nu niet meer aan de eisen voor waterveiligheid, dus dit gebied wordt heringericht. Naast een veilige en hogere kade wordt de Rijnkade ook vergroend. De werkzaamheden staan gepland voor 2022-2023.
- Er zullen meer huizen en bijbehorende infrastructuur nodig zijn, terwijl we ook minder verharding willen. Er komen daarom strenge eisen voor het bijbouwen van nieuwe woningen. Bij nieuwbouw wordt het hemelwater afgekoppeld van het riool om deze te ontzien tijdens hoosbuien. Bij renovatie wordt zo veel mogelijk afgekoppeld en in de openbare ruimte wordt zelfs 90% afgekoppeld.
Hittebestendige maatregelen:
- Er komen schaduwroutes en koelteplekken in de openbare ruimte. Deze komen vooral op hitteplekken waar veel mensen komen zoals rondom winkelcentrum Kronenburg, in de binnenstad en op bedrijventerreinen. Hier worden bomen en gevelplanten aangeplant en komt eventueel verkoelend water. Op grotere parkeerterreinen komen meer bomen voor schaduw. Het doel is om binnen 250 meter van elke woning in Arnhem een koelteplek te hebben.
- Bij nieuwe (hoog)bouw wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de koele windstromen die vanaf de Veluwe richting de stad waaien.
De Emmastraat in het Spijkerkwartier is afgekoppeld en vergroend © Marleen Michels
Droogtebestendige maatregelen:
- Veel van de eerdergenoemde maatregelen om hitte en wateroverlast tegen te gaan dragen ook bij aan het voorkomen van droogte. Het afkoppelen van gebouwen en vergroenen van wijken zorgt er bijvoorbeeld voor dat er meer regenwater in de grond zakt en wordt vastgehouden.
- In droogtegevoelige gebieden wordt de bodem verbeterd om de ‘sponswerking’ van de stad te versterken. Verder worden er klimaatbestendige bomen een planten aangeplant.
- De gemeente ondersteunt een campagne van Vitens over het spaarzaam omgaan met drinkwater.
Kansen
In de strategie staat beschreven dat klimaatbestendige maatregelen geen noodzakelijk kwaad zijn, maar goed gecombineerd kunnen worden met andere thema’s zoals biodiversiteit, gezondheid, leefbaarheid en de energietransitie. Meer bomen in de stad heeft bijvoorbeeld als voordeel dat er minder wateroverlast is, dat er minder hitte blijft hangen in de zomer, dat mensen een prettige verblijfsplek hebben, dat vogels en insecten een habitat hebben én dat de luchtkwaliteit toeneemt. Het verkoelende effect van bomen is zelfs zo groot dat er minder energie verbruikt hoeft te worden voor airco’s. Veel van de hierboven genoemde maatregelen hebben dus allerlei voordelen voor de stad. Kijk hier wat jij kunt doen!
Je kunt de hele Strategie Klimaatadaptatie 2020 – 2030 downloaden op deze pagina.
